Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10.10.1954 - 10.10.2024), Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức sự kiện “Giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia về Tiếp quản Thủ đô”.
Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III Trần Việt Hoa chia sẻ tại sự kiện
Công chúng được tiếp cận với những tài liệu là minh chứng góp phần tái hiện về những thời khắc lịch sử hào hùng của dân tộc và Thủ đô từ khi Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954 được ký kết.
Phó Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Nguyễn Thị Nga cho biết, đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, tạo điều kiện cho đông đảo công chúng được tiếp cận nguồn sử liệu quan trọng, sát thực đáng tin cậy về một sự kiện rất quan trọng của Thủ đô.
Đại tá Dương Niết chia sẻ về những ký ức đong đầy cảm xúc
“Thông qua các tài liệu, công chúng sẽ được sống lại những giây phút huy hoàng, thời khắc lịch sử mà dân tộc ta đã kiên trì đấu tranh bền bỉ để giành lại độc lập cũng như cảm nhận được những giây phút hân hoan của người dân Thủ đô khi lần đầu tiên được làm chủ vận mệnh của mình", Phó Cục trưởng Cục văn thư và Lưu trữ Nhà nước Nguyễn Thị Nga nhấn mạnh.
Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III Trần Việt Hoa cho biết, hiện nay, Trung tâm đang lưu giữ, bảo quản hàng nghìn mét giá tài liệu liên quan đến sự kiện 10.10.1954.
Nhà báo, nhiếp ảnh gia Trịnh Hải trao những bức ảnh quý chụp về Hà Nội cho Trung tâm Lưu trữ quốc gia III
“Trung tâm quản lý những tài liệu độc bản (tài liệu gốc) có giá trị vĩnh viễn của các cơ quan Trung ương như Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành. Nhìn ở góc độ các tài liệu chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và các cơ quan Trung ương, cũng như việc thực hiện các chỉ đạo đó của các bộ, ngành, có thể khẳng định, Trung tâm là đơn vị đang quản lý số lượng tài liệu lớn nhất trong các đơn vị đang lưu giữ những tài liệu, hình ảnh liên quan đến ngày 10.10.1954", bà Trần Việt Hoa phát biểu.
Chào mừng Ngày Giải phóng Thủ đô, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III đã tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm. Sự kiện "Giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia về tiếp quản Thủ đô" góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, giáo dục về lịch sử dân tộc, lịch sử anh hùng của Thủ đô cho các thế hệ hôm nay, đóng góp xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.
Trung đoàn Thủ Đô đi đầu về đến Hàng Gai ngày 10/10/1954 Nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, phông Nguyễn Bá Khoản
Sự kiện đã lựa chọn giới thiệu gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ gốc đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III từ các phông như: Quốc hội, Phủ Thủ tướng, Bộ Giáo dục, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Nông Lâm, và Bộ Giao thông Công chính, Bộ Canh nông, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Khoản, nhà sưu tầm ảnh Đặng Tích, Giáo sư Hoàng Minh Giám, nhạc sĩ Văn Cao, nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn, nhạc sĩ Huy Du…
Những tài liệu này là những minh chứng góp phần tái hiện về những thời khắc lịch sử hào hùng của dân tộc và Thủ đô từ khi Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954 được ký kết.
Toàn thể quân đội về tiếp quản Thủ đô tập trung ở Sân vận động Cột Cờ nghe Thiếu tướng, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Thành phố Hà Nội Vương Thừa Vũ báo cáo kết quả thắng lợi việc tiếp quản ngày 10.10.1954, nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, phông Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Khoản, SLT 768
Một số tài liệu được giới thiệu như: Chương trình, kế hoạch và nhân sự cho việc tiếp quản Thủ đô Hà Nội, trong đó có tài liệu về việc thành lập Ủy ban Hành chính Hà Nội; Công văn số 236-TTg ngày 27.7.1954 của Phủ Thủ tướng về kế hoạch hướng dẫn, chỉ đạo phục hồi các thị xã và thành phố cũ; Công văn số 1678 ZYO/3 ngày 20.8.1954 của Bộ Y tế về việc cử thanh niên xung phong đi tiếp quản; Kế hoạch của Bộ Tài chính về tiếp quản Hà Nội năm 1954…
Một số báo cáo, hình ảnh tiêu biểu được giới thiệu như: Báo cáo về cuộc đón tiếp bộ đội, chính quyền ta vào ngày 10.10.1954; bộ đội về tiếp quản Cột cờ Hà Nội, phụ nữ Thủ đô rạng ngời đón đoàn quân giải phóng, lễ chào cờ thiêng liêng vào chiều ngày 10.10.1954; báo cáo tình hình tiếp quản sau một ngày, một tháng và báo cáo của các ngành; tình hình đổi tiền Đông Dương và tiền liên bang trong tháng 10.1954…
Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước ra mắt quốc dân đồng bào sau ngày miền Bắc hoàn toàn giải phóng tại Quảng trường Ba Đình, ngày 01.01.1955 (Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Tài liệu ảnh giai đoạn (1954 - 1985) (LIV), SLT 1439)
BTC cũng giới thiệu những tài liệu của các nhạc sĩ có hồ sơ lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III như: Văn Cao, Huy Du, Nguyễn Đức Toàn với những ca khúc về Hà Nội: "Tiến về Hà Nội", "Sẽ về Thủ đô", "Hà Nội, trái tim hồng"… Người xem được cảm nhận một Hà Nội vừa nên thơ, vừa hào hùng.
Trong khuôn khổ buổi giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia tiếp quản Thủ đô, các nhân chứng lịch sử như Đại tá Dương Niết, nghệ sĩ nhiếp ảnh Trịnh Hải… đã chia sẻ ký ức đầy cảm xúc trong thời khắc lịch sử; đồng thời trao tặng Trung tâm Lưu trữ quốc gia III một số bức ảnh, kỷ vật giá trị.
Một số tài liệu được trưng bày buổi giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia về tiếp quản Thủ đô
Những tài liệu lưu trữ của Trung tâm Lưu trữ quốc gia III được giới thiệu chứa đựng những thông tin tin cậy về quá trình quân dân ta giải phóng, tiếp quản Thủ đô, khẳng định sự chỉ đạo sâu sát, bám sát nhân dân, dựa vào nhân dân để hoạt động và tinh thần kiên cường, bất khuất của quân dân Hà Nội.
Các tài liệu, hình ảnh sẽ tiếp tục được trưng bày tại triển lãm "Hà Nội – Ký ức những ngày tiếp quản", khai mạc vào 2.10.2024 tại Nhà Triển lãm 61 Tràng Tiền (Hà Nội), do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III phối hợp với Trung tâm Thông tin, Sở VHTT Hà Nội tổ chức.
PHƯƠNG HÀ